Triết Học Cao Đài - Học Thuyết Âm Dương

Thiên Sứ · 1/1/10

Triết lý Cao Đài rất huyền diệu, rất hay mà không thể gọi là Triết Học Chủ Nghĩa Duy Vật hay Triết Học Chủ Nghĩa Duy Tâm được tất.
Hèn lâu vào Đạo mà tới nay em chưa thông được bao nhiêu về môn triết học Cao Đài chẳng hạn như hai căn bản lớn đó là : Vũ Trụ Quan và Nhân Sinh Quan của Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ.
Vậy nay em mở chủ đề mong BQT và quý anh em giúp đỡ.
Em xin tìm hiểu về Học Thuyết Âm Dương (chắc hẳn sẽ có liên quan đến thuyết âm dương của Tam Giáo) trong môn Triết Học về Vũ Trụ Quan trong Đạo ! Cơ cấu như một bài giảng bao gồm thảo luận !
Em muốn hiểu rõ : sao có âm dương (lưỡng nghi),tại sao trong hình Âm Dương lại có một bên trắng mà có chấm đen và ngược lại và một màu sao có đầu lớn đầu nhỏ,hai chiều ngược nhau (gọi là hình hai con cá ngược đầu)...ứng dụng của âm dương đến nhân sinh quang cụ thể là thể chất con người, tánh tình,...
Tại sao có câu "phổ hoá nhứt lôi thinh"?
<IMG src="http://caodaivn.com/uploads/hinhanh_07.2008/ThiênSứ/2010-01-01_023714_200px-Yin_yang_svg.png" border="0">
 
trích dẫn Thánh Ngôn bằng lời thuyết giảng giải thích để Học Viên như em nói riêng và HTĐM nói chung được tận tường và đi sâu vào cái cần hiểu ! 
Nam Mô Cao Đài Tiên Ông Đại Bồ Tát Ma Ha Tát
Thiên Sứ !

Thiên Sứ · 3/1/10

<DIV align=center>Học thuyết Âm Dương Luận</DIV>
 Học thuyết Âm Dương cho rằng mọi vật tồn tại và phát triển được đều do hai khí Âm Dương vận động mà tạo thành. Âm Dương là hai mặt thống nhất đối lập của cùng một sự vật hiện tượng, mâu thuẫn nhau và chuyển hoá lẫn nhau không thể tách rời. Đặc tính của Âm Dương luôn đối lập nhau, như của Dương là cứng, mạnh, quả quyết, màu sáng, hướng lên. Đặc tính của Âm là nhu thuận, mềm yếu, màu tối, hướng xuống. Trong tự nhiên, mọi vật đều tồn tại ở hai trạng thái đối lập nhau, đó là hai mặt Âm và Dương như nóng với lạnh, đen với trắng, ngày với đêm, hoạ với phúc. Tuy mâu thuẫn nhưng lại có sự thống nhất từ đầu đến cuối, dựa vào nhau để tồn tại. Âm và Dương, cái này dùng cái kia làm tiền đề để tồn tại cho mình Âm Dương luôn vận động, cái này yếu thì cái kia mạnh lên. Âm suy thì Dương mạnh lên, đến cực điểm thì Dương lại suy và Âm lại mạnh lên. Hết ngày rồi đến đêm và ngược lại. Âm Dương cân bằng là thế tối ưu của sự vật, giúp cho sự vật phát triển ở mức độ tốt nhất. Âm Dương chuuyển hoá lẫn nhau. Trong Âm có Dương và ngược lại. Không có Âm Dương tuyệt đối. Vì vậy, trong mọi sự vật không có gì tồn tại tuyệt đối. Ngay cả trong lĩnh vực cuộc sống, Hoạ là đầu mối của phúc, phúc lại ẩn chứa họa là như thế. Nguyên lý Âm Dương được người xưa diễn tả qua đồ hình mang tính triết học và khái quát sâu sắc.Trong hình vẽ Âm Dương ta thấy : Vòng tròn thể hiện Thái Cực, tức vũ trụ, vũ trụ chia làm hai phần Âm và Dương hoà quyện vào nhau không thể tách rời. Âm màu đen nặng hướng xuống, Dương màu sáng nhẹ nổi lên trên. Trong Âm có Dương và trong Dương có Âm thể hiện tính biện chứng của triết học Âm - Dương. Ứng dụng học thuyết Âm Dương vào cuộc sống Việc nắm vững học thuyết Âm Dương, đem ứng dụng vào thực tế mang lại những nghĩa hết sức lớn lao. Học thuyết Âm Dương cho rằng sự vật đạt đến trạng thái cân bằng động lý tưởng khi Âm Dương cân bằng. Thực tế trong cuộc sống, tất cả mọi điều không hay xảy đến đều do mất cân bằng Âm Dương mà ra. Nếu biết khéo léo áp dụng học thuyết Âm Dương, rèn luyện thế cân bằng sẽ dễ thành công trong mọi việc. Có thể kể ra đây rất nhiều tác dụng của nguyên lý cân bằng Âm Dương, chẳng hạn : Trong tính cách, nếu Dương tính quá nhiều dễ sinh ra manh động, liều lĩnh, nóng vội và thường khó thành công trong mọi việc. Nếu Âm tính quá nhiều sẽ uỷ mị, không quyết đoán làm lỡ mất thời cơ. Cần rèn luyện để đạt đến trạng thái cân bằng, bình tĩnh, khoan hoà để giải quyết mọi việc, khi thời cơ đến cần quyết đoán để không bỏ lỡ thời cơ. Trong sức khoẻ nhất là vấn đề ăn uống cần giữ cân bằng Âm Dương, tránh ăn quá nhiều thức ăn Âm tính sẽ làm yếu mềm cá tính, hại cho nội quan. Tránh ăn quá nhiều thức ăn Dương tính sẽ làm hại tỳ vị, sinh ra nhiều bệnh tật. Cần ăn cân bằng cả chất rau, hoa quả và các chất đạm, chất béo. Trong việc dùng người, những việc cần nhanh nhạy, quả quyết, tận dụng thời cơ cần sức mạnh nên dùng nam giới. Những việc cần bền bỉ, khéo léo, cẩn thận, nhỏ nhặt thì nên dùng phụ nữ. Trong một tổ chức nên có số nam nữ cân bằng nhau. Trong tình yêu, đời sống hạnh phúc gia đình cũng rất cần quán triệt nguyên lý này. Người chồng phải quyết đoán, tiêu biểu cho sức mạnh của cả gia đình. Người vợ nên nhu thuận, lấy đức làm đầu. Tránh quan điểm quá gia trưởng, tất cả đều do người chồng quyết định hoặc tất cả đều do người vợ quyết định. Cần tôn trọng ý kiến của nhau trên cơ sở người chồng đưa ra quyết định và được người vợ tán thành. Có như thế, đời sống hạnh phúc gia đình mới bền chặt, tránh được nhiều hậu quả đáng tiếc. Trong sức khoẻ, cơn nóng giận, bực tức nổi lên là Dương, không nên dùng thêm Dương như lửa cháy đổ thêm dầu, càng bực tức sẽ sinh nóng giận, bực tức khác. Cần dùng Âm để điều hoà Dương bằng những suy nghĩ và hành động Âm như nghĩ đến những sự yên tĩnh, hoà bình, những kỷ niệm đẹp, dùng những lời nói êm dịu, nhẹ nhàng, đi đến những nơi thanh tĩnh, yên bình. Nếu gặp sự chán nản, buồn phiền tức là Âm thì không nên bổ sung thêm Âm lại càng buồn phiền hơn, sẽ dẫn đến chán nản, buồn phiền khác. Cần bổ sung thêm Dương bằng những suy nghĩ và hành động Dương như đến chỗ đông người, vui vẻ, nhộn nhịp, hoạt động tích cực, hăng say, dùng những lời nói quyết đoán, vui vẻ, hài hước. Bất kể một việc gì cũng đều có tốt có xấu, thể hiện nguyên lý trong Âm có Dương và trong Dương có Âm. Một việc khi đã thành công tuyệt đối tức đã đạt đến trạng thái khí Nguyên Dương hoặc Nguyên Âm tuyệt đối thì tất sẽ trong tương lai sẽ suy bại và phá vỡ. Vì vậy, khi thành công một việc gì, nhất là khi đã đạt đến đỉnh vinh quang cần lường trước sự suy thoái. Ngược lại, khi sự việc đã đến mức cùng cực tồi tệ tất sẽ xuất hiện điều sáng sủa ở tương lai. Đó là nguyên lý "cùng tắc biến, biến tắc thông" trong thuyết Âm Dương, hoặc như chúng ta vẫn thường nói "hết cơn bĩ cực đến hồi thái lai". Còn rất nhiều ứng dụng nữa trong cuộc sống mà không thể kể hết ra đây, quý vị sau khi hiểu được học thuyết Âm Dương, sẽ tự tìm cho mình những bài học bổ ích, ứng dụng nó trong cuốc sống thiết nghĩ sẽ mang lại nhiều tốt lành cho bản thân và gia đình.
Thiên Sứ (sưu tầm)
kính thưa quý HTĐM phần trên cũng đã khái quát phần nào về Học Thuyết Âm Dương nhưng em muốn tìm hiểu nguồn gốc của Âm Dương, cũng như nhứt khí sanh nhị khí là gì vậy !
Thiên Sứ !

hienhuu · 3/1/10

Chào Chư Hiền ! Đọc qua phần trên rất hay ! Âm Dương là lưỡng nghi là tương đối như là Âm là âm, còn Dương là dương, anh là anh, còn em là em, Thầy là Thầy, còn các con là các con thì như thế là tương đối. Còn Tuyệt đối là sao??? Tuyệt đối là Âm-Dương hiệp nhất ấy là Đạo tức Thầy là các con, Các con là Thầy hay Thầy là chư phật, Chư Phật là Thầy, hay vợ chồng, anh em, Cha Mẹ, bạn tác đều là Cao-Đài Tiên Ông Đại Bồ Tát Ma Ha Tát tất cả đều hiệp nhất ấy là Đạo. Buổi đầu mới mở Đạo vì còn tương đối nên Thầy đã nói với con cái của Thầy là : " Chẳng hiểu đến chừng nào các con mới biết rõ Thầy là ai ? Thảm thay !... Thương thay ? Khi chúng ta đã biết rõ mình là ai rồi thì Thầy là Các con là Đấng Tuyệt Đối, Đấng Hiệp-Nhứt chỉ có 1 mà thôi./.

Thiên Sứ · 3/1/10

Cám ơn hiền huynh hienhuu đã tiếp, vậy theo huynh lý âm dương có liên quan gì đến cách bắt ấn tý trong Đạo Cao Đài, sự thờ cúng của Đạo Cao Đài có liên quan đến Học Thuyết Âm Dương hay không?
 Có quý huynh tỷ nào giải thích được tại sao có âm có dương hay không? Tệ Sinh thấy ở đây nhiều huynh tỷ bàn việc đạo hay lắm mà, có thể giải đáp giúp Tệ Sinh được không?
 Và tại sao có câu "phổ hóa nhứt lôi thinh"?
 Qúa trình " nhứt khí sinh nhị khí" là gì?
 Tại sao có câu " tánh tình lúc nắng lúc mưa"
 Tại sao Thượng Đế không gọi là Bà mà gọi Ông?
Thiên Sứ !

hienhuu · 3/1/10

Ý chà Thuợng Đế là chung, nếu nói có ông Thượng Đế thì cũng có bà Thượng Đế chứ đó là bà Thiên-Hậu Chí-Tôn, Đại-Bi, Đại Ái. Âm Dưong phải có hiệp nhất mới có sanh sanh hóa hóa còn âm dương xa cách thì không có sanh hóa. Nhứt Khí là Đạo tuyệt đối sanh ra nhị khí lưỡng nghi tương đối Và luỡng nghi xa cách thì không sanh hóa mà phải hiệp nhất mới hóa sanh và hóa sanh dẫy đầy càn khôn vũ trụ nhưng rốt cuộc phải hiệp nhất về ngôi xưa vị cũ ấy là Đạo là tuyệt đối. tức là là dù có biến hóa khôn lường cở nào nhưng trước mắt Thầy vẫn là 1. Thí dụ ta đây có rất nhiều phần tử tế bào chúng sinh vô số trong ta nhưng nó là ta là 1 con người. Thì Thượng Đế cũng vậy cũng có chúng sinh rất là nhiều nhưng nó là 1 Thượng Đế là tuyệt đối. Nếu nói trời có lúc nắng lúc mưa thì tánh tình của ta cũng không ngoại lệ cũng lúc nắng lúc mưa, lúc cứng, lúc mềm. Nếu có nắng không mà không có lúc mưa thì cây cỏ và chúng sinh khô héo rồi chết. Nếu mưa mà không có lúc nắng thì cây cỏ và chúng sinh sẽ ngập úng thúi rồi chết. Do đó phải có lúc nắng, lúc mưa để cho cân bằng ấy là Đạo sanh hóa. Còn câu: Phổ hóa nhứt lôi thinh thì Phổ là bày ra, hóa là có sinh, nhứt lôi thinh như là 1 tiếng sét vang ra. Tức là phải bày ra sự sống là Thầy như 1 tiếng sét vang ra ấy cũng là Đạo. Về cách bắt ấn tý thì nó cũng là âm dương hiệp nhất phải liên quan chứ. Những tôn giáo trước thì có âm dưong chấp 2 tay hiệp nhất như hình bông búp rồi đến bông nở. Còn ngày nay là kỳ kiết quả tức sanh trái thì phải bắt ấn tý hình tượng như trái cây có cuống để dâng lên Chí-Tôn khi Chí-Tôn dùng xong thì phải gieo hạt mới có sanh hóa tức là 2 bàn tay xòe ra theo hình tượng Tứ Tượng và Bát Quái mà gieo hạt xuống đất thì đó là ý nghĩa của cơ sanh hóa ấy cũng là Đạo./.

Thiên Sứ · 5/1/10

“ Thầy đã nói với các con rằng : Khi chưa có chi trong Càn khôn Thế giới thì Khí Hư Vô sanh ra có một Thầy và ngôi của Thầy là Thái Cực. Thầy phân Thái Cực ra Lưỡng Nghi, Lưỡng Nghi phân ra Tứ Tượng, Tứ Tượng biến Bát Quái, Bát Quái biến hóa vô cùng, mới lập ra Càn khôn Thế giới. Thầy lại phân Tánh Thầy mà sanh ra vạn vật là : Vật chất, Thảo mộc, Côn trùng, Thú cầm, gọi là chúng sanh.”

hienhuu · 5/1/10

Đúng là như thế vì Khí Hư Vô sanh ra có một Thầy là Ngôi Thái Cực và từ khi có Thái Cực nên mới sanh ra tất cả nên tạo ra tướng nhị nguyên tương đối tức là xem cái này khác cái kia, cái kia khác cái nọ. Nhưng ta nhìn thấy tất cả đều là 1 Thái Cực do khí vô cực mà có ấy là Đạo tuyệt đối thì đó là trở về ngôi cũ ấy là Đạo. nên có câu "Bạch Ngọc từ xưa đã ngự rồi "

Phụng Thánh · 6/1/10

<A title="Dịch Lý" href="http://www.flickr.com/photos/46187898@N05/4249106986/" target="_blank"><IMG class=pc_img border=0 alt="Dịch Lý" src="http://farm5.static.flickr.com/4070/4249106986_f48abd42c8_m.jpg" width=239 height=240 border="0"></A>
 
Kính chư Hiền, tôi chẳng hiểu gì về Dịch lý, nhưng biết chư Hiền thích
nên giới thiệu vậy mà !!! 

<TABLE style="BORDER-COLLAPSE: collapse" border=0 cellSpacing=0 borderColor=#111111 cellPadding=0 width="75%"><T><T>
<T>
<TR>
<TD vAlign=top width="45%" align=left>
 <A href="http://pandora.nla.gov.au/pan/10190/20090921-1311/www-personal.usyd.edu.au/_cdao/booksv/DichLyCaoDaiEbooks/ebook-DLCD-q1/dlcd-q1.htm" target="_blank">Dịch Lý Cao Đài quyển 1</A></TD></TR></T></T></T></TABLE>
<A href="http://pandora.nla.gov.au/pan/10190/20090921-1311/www-personal.usyd.edu.au/_cdao/booksv/DichLyCaoDaiEbooks/ebook-DLCD-q2/dlcd-q2.htm" target="_blank">Dịch Lý Cao Đài quyển 2</A>

Thiên Sứ · 6/1/10

trong khi Khoa học công nhận rằng Vũ Trụ sinh ra từ khi có một tiếng nổ lớn Bing Bang "NASA" năm 1989, thì năm 1936 Thầy đã giải thích Vũ Trụ trong đó có đề cập đến tiếng nổ gọi là "Phổ hoá nhứt lôi thinh", sau đây là đoạn Thánh Giáo của Thầy dạy về Vũ Trụ, ở đây tìm hiểu về Lý Âm Dương
<?:NAMESPACE PREFIX = O /><?:NAMESPACE PREFIX = O /><O

></O

>
"Sao kêu Vũ Trụ,các con biết chăng ?<O

></O

> 
Khắp cả Càn Khôn Thế Giái là Vũ, cùng chỗ Vũ kêu là Trụ. Vũ nghĩa là trùm cả bốn phương và trên dưới. Trụ cũng có nghĩa là xưa qua nay lại, nên trong "Vũ Trụ" nó có gồm cái nghĩa "cả không gian và thời gian".<O

></O

> 
Trước khi chưa định ngôi "Thái Cực" thì trong khoảng không gian ấy còn đương mịt mờ với khí Hồng Mông,vì đó là còn trong thời kỳ hỗn nguyên vậy.<O

></O

> 
Không gian ấy tức là Vô Cực. Trong Vô Cực ấy lại có một cái nguyên lý thiên nhiên tuyệt diệu,tuyệt huyền, rồi lại có thêm một cái nguyên khí tự nhiên nữa. Lý với Khí ấy tức là Âm với Dương trong buổi Hồng Nguyên thời đại Lý Khí ấy lại lần lần ngưng kết với nhau mà đông tụ lâu đời nhiều kiếp mới thành ra một khối linh quang rất đủ đầy các sự tốt đẹp. Chừng đúng ngày giờ,khối ấy mới nổ tung ra một tiếng vang lừng dữ dội phi thường,làm cho rúng động cả không gian; bèn có một điểm linh quang từ trong tiếng nổ ấy văng ra mà lăn lộn quây quần giữa chốn không trung,bắn tủa hào quang rất chiếu diệu rạng ngời,trùng trùng,điệp điệp,rực rỡ chói lòa khắp cả mọi nơi. Ấy chính là Ngôi Chúa Tể của Càn Khôn Vũ Trụ đã biến hóa ra vậy.<O

></O

> 
Vũ Trụ từ đây mới bắt đầu có ngôi Thái Cực trọn lành , trọn tốt, toàn tri, toàn năng, thiên biến vạn hóa, vô tận vô cùng, nắm trọn quyền hành thống chưởng cả Càn Khôn Vũ Trụ và lấy cơ thể Âm Dương mà phân thanh biện trược,làm máy động tịnh để gom tụỳ cái khí Hư Vô đặng hóa sanh muôn loài vạn vật.<O

></O

> 
Máy Âm Dương ấy cứ vần vần xoay chuyển, không ngừng nghỉ một thời khắc nào để dưỡng dục chúng sanh,bảo tồn Thiên địa.<O

></O

> 
Khắp trong Vũ Trụ biết bao là quả linh-cầu; có quả trược quả thanh, có bực cao bực thấp, có cái sáng cái tối, thảy thảy đều tuân theo máy thiên cơ mà tuần tự chuyển luân xoay chạy; cái lại cái qua, cái lên cái xuống, không bao giờ ngưng nghỉ đặng.<O

></O

> 
Linh cầu nào cao thanh khinh phù thì vượt qua mấy cõi khác mà lên ngất trên thượng tằng không khí. Vậy quả địa cầu của các con đây tuy là một quả cầu vật chất, hữu hình, trọng trược, song cũng còn thuộc về bực khá, chớ dưới nữa lại có lắm quả địa cầu còn trọng trược hơn nữa. Những quả địa cầu như thế thì nặng trầm, chìm tột dưới đáy sâu của Vũ Trụ, nên rất tối tăm mờ mịt âm khí nặng nề, thảm sầu buồn bã gớm ghê !."<O

></O

> (ĐTCG)
Thiên Sứ

Thiên Sứ · 7/1/10

CÁC NÉT CĂN-BẢN TRONG HỌC-THUYẾT ÂM DƯƠNG
 Triết-lý Đông-phương cho rằng trong vạn-vật đều có hàm-tàng hai nguyên-tính động tỉnh đó là âm dương, hai yếu-tố nầy hiện-diện trong mọi sự vật, không có vật nào độc âm mà sinh hay cô dương mà trưởng, từ hạt nguyên-tử li-ti trong cơ-cấu vật-chất cho đến những đại tinh-cầu trong vũ-trụ bao la. Âm dương đóng vai trò sáng-tạo, khích-động, phá-hoại và tái-sinh ra vạn-hữu trong vũ-trụ. Đức Lão-tử đã nói rằng: 
 "Vạn vật phụ âm nhi bảo dương, xung khí dĩ vi hòa" (muôn vật đều cỏng âm mà ôm dương, hai khí ấy tuy trái ngược nhau nhưng cùng hòa-hợp với nhau/ Đạo-đức-kinh). 
Đối với bản-chất và diệu-dụng của âm dương thì sách Hoàng-Đế Nội-kinh nói rằng: 
 "Âm dương là đạo của trời đất, là giềng mối của muôn vật, là cha mẹ của sự biến hóa, là gốc ngọn của sự sinh trưởng, là cái kho chứa mọi sự thần-minh biến-hóa khôn lường ." (Nội-kinh / Âm dương ứng tượng đại luận) 
Tính-chất tổng-quát của âm dương như sau:
 - Âm: những vật nào lạnh, mát, nhẹ, rổng, ly-tâm, dản-nở...thuộc âm. Mặt trăng, Giống cái, âm điện tử, nước thuộc âm. Những gì có năng-lực âm nhiều hơn dương gọi là âm, về phương-diên vật-lý thứ gì chứa nhiều nước (còn các điều-kiện khác giống nhau) thuộc âm còn trái lại thuộc dương
- Dương: những vật nào nóng, ấm, nặng, đặc-chắc, hướng-tâm, thu-rút...thuộc dương. Mặt trời, giôâng đực, dương điện tử, lửa thuộc dương. Nói chung thứ gì mà năng-lực dương nhiều hơn âm gọi là dương. 
Các quy-luật chuyển-hóa căn-bản của âm dương:
 - Âm dương đối lập :
Âm dương là hai lực-lượng đối-lập mâu-thuẫn nhau, âm dương lại chế-ước và đấu tranh lẫn nhau để lập lại quân bình, tỷ như : ngày đêm, tối sáng, nóng lạnh, nước lửa, ức chế và hưng phấn.v.v...
 - Âm dương hỗ căn, hổ tương :
 * Hổ căn: Bởi nó cùng một gốc thái-cực mà ra, cho nên âm dương lại làm gốc lẫn cho nhau:
 Dương gốc ở Âm (Thái âm cực đại sinh Thiếu-dương), Tức là mầm nhỏ của dương (thiếu dương) sinh ra từ gốc âm đã phát-triển hết sức lớn (thái âm).
 Âm gốc ở dương (Thái dương cực đại sinh Thiếu âm) Tức là mầm nhỏ của âm (Thiếu âm) sinh ra từ gốc của dương đã phát-triển tối đa (Thái dương).
* Hổ tương: Tuy đối-lập nhưng âm dương vẫn phải nương tựa, kề cận, hấp dẫn, thu hút lẫn nhau để tồn-tại, nên không có hình thể sự vật nào đơn độc âm hoặc dương mà sinh-hoá và tồn-tại.
- Âm dương tiêu trưởng 
Sự tiêu-hao và phát-triển của hai mặt âm dương nói lên sự vận-động không ngừng chuyển-hóa lẫn nhau. Tỷ như khí hậu 4 mùa trong năm như từ lạnh sang nóng là quá trình âm tiêu dương trưởng và ngược lại từ nóng sang lạnh và dương tiêu âm trưởng. Do đó khí hậu có mát lạnh ấm nóng. Hể âm cực thì dương sinh, dương cực thì âm sinh, tạo thành một vòng dinh, hư, tiêu, trưởng khép kín và vận chuyển không ngừng.
- Âm dương quân bình :
 Hai mặt âm dương tuy đối lập tiêu trưởng vận động không ngừng, nhưng luôn luôn lập lại thế quân-bình để hỗ-trợ lẫn nhau. Nên sự mất quân bình giữa âm dương là nguyên-nhân gây ra sự bệnh tật trong cơ thể và sự xáo-trộn trong tự- nhiên.
Ứng-dụng của âm dương rất là đa-dạng và phong-phú, đứng về phương-diện dinh-dưỡng xác thân nếu duy-trì được sự quân-bình âm dương trong ăn-uống sinh- hoạt thì sẽ tránh được bệnh-tật.
Thiên Sứ (sưu tầm)

Thiên Sứ · 7/1/10

<IMG src="uploads/hinhanh_07.2008/ThiênSứ/2010-01-07_003118_TamdiemVongtron.jpg" border="0">
Minh họa cơ cấu vũ trụ bằng tâm điểm và vòng tròn (1960) của các nhà đạo học mật tông gọi là mạn đà la.

Thiên Sứ · 17/1/10

<IMG src="uploads/hinhanh_07.2008/ThiênSứ/2010-01-17_053934_hocthuyetamduong.jpg" border="0"> 
 
THIÊN SỨ

truonghuuduyen · 8/6/10

Âm Dương:

<table id="AutoNumber8" style="border-collapse: collapse;" width="70%" bgcolor="#cccccc" border="0" bordercolor="#111111" cellpadding="0" cellspacing="0"> <tbody> <tr> <td valign="top" width="100%" align="left"> âm dương theo thuyết hữu hình
</td></tr></tbody></table>

Ý nghĩa khởi đầu của hai chữ Âm Dương là:

- [*] Dương là nơi có ánh sáng mặt Trời rọi tới, nên sáng sủa ấm áp.
  [*] Âm là phần bị khuất ánh sáng mặt Trời,nên tối đen lạnh lẽo.

Như vậy, khi ta đặt một vật dưới ánh sáng mặt Trời thì:

- [*] Phần vật bên phía ánh sáng được gọi là Dương.
  [*] Phần vật phía sau, chỗ bóng tối là Âm.

Chúng ta có được ý nghĩa nầy là do giải thích 2 chữ Âm Dương bằng cách chiết tự. (Xem chi tiết nơi chữ: Chiết tự, vần Ch).
Vậy, Âm Dương là Tối Sáng. Từ ý nghĩa ban đầu nầy, người ta suy ra các ý nghĩa khác để chỉ hai cái tương phản nhau mà có cùng một nguồn gốc như: Lạnh nóng, đêm ngày, chết sống, nữ nam, ác thiện, đục trong, v.v... và sau đó đi tới cái nguyên lý ban đầu là hai Khí: Khí Âm và Khí Dương do Thái Cực biến hóa sanh ra. Ðây là khởi điểm của CKVT và vạn vật.

<table id="AutoNumber8" style="border-collapse: collapse;" width="70%" bgcolor="#cccccc" border="0" bordercolor="#111111" cellpadding="0" cellspacing="0"> <tbody> <tr> <td valign="top" width="100%" align="left"> http://caodaism.org/CaoDaiTuDien/a/a</td></tr></tbody></table>

truonghuuduyen · 8/6/10

<table width="100%" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0"> <tbody> <tr> <td colspan="2"> Sự hình thành và phát triển học thuyết âm dương ngũ hành trong tư tưởng cổ đại Trung Quốc

</td></tr> <tr> <td class="cssDefaultTagLine" valign="bottom">đây là bài viết sưu tầm gởi HTDM
</td> <td class="cssDefaultDateTime" valign="bottom" align="right">
</td></tr> <tr> <td colspan="2" bgcolor="#eeeeee" height="1">
</td></tr> <tr> <td style="padding-right: 5px; padding-top: 5px;" colspan="2" valign="top"> <table style="border: 1px solid rgb(238, 238, 238); padding: 3px;" width="180" align="right" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0"> <tbody> <tr> <td>

</td></tr> <tr> <td id="relatedArticles_E87168AED88D45648F671CE3F2BB4818" style="padding-bottom: 3px; padding-top: 7px;">
</td></tr></tbody></table> Học thuyết âm dương ngũ hành không những được nhiều trường phái triết học tìm hiểu lý giải, khai thác mà còn được nhiều ngành khoa học khác quan tầm vận dụng. Có thể nói, ít có học thuyết triết học nào lại thâm nhập vào nhiều lĩnh vực của tri thức và được vận dụng để lý giải nhiều vấn đề của tự nhiên, xã hội như học thuyết này.
Việc sử dụng phạm trù âm dương ngũ hành đánh dấu bước phát triển đầu tiên của tư duy khoa học phương Đông nhằm đưa con người thoát khỏi sự khống chế về tư tưởng của các khái niệm thượng đế, quỷ thần truyền thống. Chính vì thế, sự tìm hiểu học thuyết âm dương ngũ hành là một việc cần thiết để lý giải những đặc trưng của triết học phương Đông.
Lý luận về âm dương được viết thành văn lần đầu tiên xuất hiện trong sách "Quốc ngữ". Tài liệu này mô tả âm dương đại biểu cho hai dạng vật chất tồn tại phổ biến trong vũ trụ, một dạng có dương tính, tích cực, nhiệt liệt, cứng cỏi và một dạng có âm tính, tiêu cực, lạnh nhạt, nhu nhược... Hai thế lực âm và dương tác động lẫn nhau tạo nên tất cả vũ trụ. Sách "Quốc ngữ" nói rằng "khí của trời đất thì không sai thứ tự, nếu mà sai thứ tự thì dân sẽ loạn, dương mà bị đè bên dưới không lên được, âm mà bị bức bách không bốc lên được thì có động đất".
<st2

ersonname w:st="on"><st1:givenname w:st="on">Lão</st1:givenname> <st1:sn w:st="on">Tử</st1:sn></st2

ersonname> (khoảng thế kỷ V - VI trước CN) cũng đề cập đến khái niệm âm dương. Ông nói: “Trong vạn vật, không có vật nào mà không cõng âm và bồng dương”, ông không những chỉ tìm hiểu quy luật biến hoá âm dương của trời đất mà còn muốn khẳng định trong mỗi sự vật đều chứa đựng thuộc tính mâu thuẫn, đó là âm dương.
Học thuyết âm dương được thể hiện sâu sắc nhất trong "Kinh Dịch". Tương truyền, Phục Hy (2852 trước CN) nhìn thấy bức đồ bình trên lưng con long mã trên sông Hoàng Hà mà hiểu được lẽ biến hóa của vũ trụ, mới đem lẽ đó vạch thành nét. Đầu tiên vạch một nét liền (-) tức "vạch lề" để làm phù hiệu cho khí dương và một nét đứt (--) là vạch chẵn để làm phù hiệu cho khí âm. Hai vạch (-), (--) là hai phù hiệu cổ xưa nhất của người Trung Quốc, nó bao trùm mọi nguyên lý của vũ trụ, không vật gì không được tạo thành bởi âm dương, không vật gì không được chuyển hóa bởi âm dương biến đổi cho nhau. Các học giả từ thời thượng cổ đã nhận thấy những quy luật vận động của tự nhiên bằng trực quan, cảm tính của mình và ký thác những nhận thức vào hai vạch (--) (-) và tạo nên sức sống cho hai vạch đó. Dịch quan niệm vũ trụ, vạn vật luôn vận động và biến hóa không ngừng, do sự giao cảm của âm dương mà ra, đồng thời coi âm dương là hai mặt đối lập với nhau nhưng cùng tồn tại trong một thể thống nhất trong mọi sự vật từ vi mô đến vĩ mô, từ một sự vật cụ thể đến toàn thể vũ trụ.
<st1:givenname w:st="on">Theo</st1:givenname> lý thuyết trong "Kinh Dịch" thì bản nguyên của vũ trụ là thái cực, thái cực là nguyên nhân đầu tiên, là lý của muôn vật: "Dịch có thái cực sinh ra hai nghi, hai nghi sinh ra bốn tượng, bốn tượng sinh ra tám quẻ". Như vậy, tác giả của “Kinh Dịch" đã quan niệm vũ trụ, vạn vật đều có bản thể động. Trong thái cực, thiếu dương vận động đến thái dương thì trong lòng thái dương lại nảy sinh thiếu âm, thiếu âm vận động đến thái âm thì trong lòng thái âm lại nảy sinh thiếu dương. Cứ như thế, âm dương biến hoá liên tục, tạo thành vòng biến hóa không bao giờ ngừng nghỉ. Vì thế, các nhà làm Dịch mới gọi tác phẩm của mình là "Kinh Dịch”. Ở "Kinh Dịch", âm dương được quan nệm là những mặt, những hiện tượng đối lập. Như trong tự nhiên: sáng - tối, trời - đất, đông - tây, trong xã hội: quân tử - tiểu nhân, chồng - vợ, vua - tôi... Qua các hiện tượng tự nhiên, xã hội, các tác giả trong "Kinh Dịch" đã bước đầu phát hiện được những mặt đối lập tồn tại trong các hiện tượng đó và khẳng định vật nào cũng ôm chứa âm dương trong nó: "vật vật hữu nhất thái cực" (vạn vật, vật nào cũng có một thái cực, thái cực là ầm dương). <st2

ersonname w:st="on"><st1:givenname w:st="on">Nhìn</st1:givenname> <st1:sn w:st="on">chung</st1:sn></st2

ersonname>, toàn bộ “Kinh dịch” đều lấy âm dương làm nền tảng cho học thuyết của mình.
Vấn đề âm dương trong trời đất, trong vạn vật liên quan tới sự sống con người được bàn nhiều nhất trong nội dung trao đổi y học, y thuật giữa Hoàng đế và <st2

ersonname w:st="on"><st1:givenname w:st="on">Kỳ</st1:givenname> <st1:sn w:st="on">Bá</st1:sn></st2

ersonname> qua tác phẩm "Hoàng đế Nội kinh". Tác phẩm này lấy âm dương để xem xét nguồn gốc của các tật bệnh. "Âm dương, đó là cái đạo của trời đất, kỷ cương của vạn vật, cha mẹ của sự biến hóa, gốc ngọn của sự sinh sát, phủ tạng của thần minh, trị bệnh phải cần ở gốc, cho nên tích luỹ dương làm trời, tích lũy âm làm đất, âm tĩnh đương động, dương sinh âm trưởng, dương sát âm tàng, dương hóa khí, âm tàng hình".
Tác phẩm này còn bàn đến tính phổ biến của khái niệm âm dương. <st1:givenname w:st="on">Theo</st1:givenname> tác phẩm thì trời thuộc dương, đất thuộc âm, mặt trời thuộc dương, mặt trăng thuộc âm. Âm dương là khái niệm phổ biến của trời đất. Mọi sự vật, hiện tượng trong vũ trụ đều có thể lấy âm dương làm đại biểu. Thông qua quy luật biến đổi âm dương trong tự nhiên mà cố thể suy diễn, phân tích luật âm dương trong cơ thể con người.
Từ những quan niệm trên về âm dương, người xưa đã khái quát thành quy luật để khẳng định tính phổ biến của học thuyết này: Trước hết, âm dương là hai mặt đối lập với nhau nhưng lại thống nhất với nhau, cùng tồn tại phổ biến trong các sự vật, hiện tượng của giới tự nhiên. Âm dương đối lập, mâu thuẫn nhau trên nhiều phương diện. Về tính chất: dương thì cứng, nóng, âm thì mềm, lạnh. Về đường đi lối về: dương là thăng (đi lên), âm là giáng (đi xuống), "cái này đi ra thì cái kia đi vào, cái này dịch sang bên trái, thì cái kia dịch sang bên phải".
Âm dương còn đối lập nhau cả ở phương vị nữa. <st1:givenname w:st="on">Theo</st1:givenname> "Nội kinh", khí dương lấy phía <st2

lace w:st="on"><st2:country-region w:st="on">Nam</st2:country-region></st2

lace> làm phương vị, lấy phía Bắc làm nơi tàng thế. Khí âm lấy phía Bắc làm phương vị, lấy phía <st2

lace w:st="on"><st2:country-region w:st="on">Nam</st2:country-region></st2

lace> làm nơi tiềm phục. Nếu suy rộng hơn nữa thì phàm những thuộc tính tương đổi như hoạt động với trầm tĩnh, sáng sủa với đen tối, đông - tây, trong xã hội : quân tử - tiểu nhân, hưng phấn với ức chế, vô hình với hữu hình... chồng - vợ, vua - tôi... Qua các hiện tượng tự không một cái gì không phải là quan hệ đối nhiên, xã hội, các tác giả trong "Kinh Dịch" đã lập của âm dương. Do đó, âm dương tuy là bước đầu phát hiện được những mặt đối lập khái niệm trừu tượng nhưng nó có sẵn cơ sở tồn tại trong các hiện tượng đó và khẳng định vật chất, nó có thể bao quát và phổ cập tất cả vật nào cũng ôm chứa âm dương trong nó: các thuộc tính đối lập của mọi sự vật, âm "vật vật hữu nhất thái cực" (vạn vật, vật nào dương tuỳ đối lập, mâu thuẫn nhau, song cũng có một thái cực, thái cực là âm dương), không tách biệt nhau mà xâm nhập vào nhau, không phải là tuyệt đối mà là tương đối, không phải là đại biểu cố định cho một số sự vật nào đó mà là đại biểu cho sự chuyển biến, đối lập của tất cả các sự vật. Song âm dương không phải là hai mặt tách rời nhau và chỉ có đấu tranh với nhau mà còn thống nhất với nhau, nương tựa vào nhau để tồn tại, "âm là cái dương vẫn tìm, mềm là cái dương vẫn lấn".
Trong vũ trụ, cái gì cũng thế, "cô dương thì bất sinh, cô âm thì bất trường". Nếu chỉ một mình dương hay một mình âm thì không thể sinh thành, biến hóa được. Nếu một mặt mất đi thì mặt kia cũng mất <st1:givenname w:st="on">theo</st1:givenname>, "dương cô thì âm tuyệt", âm dương phải lấy nhau để làm tiền đề tồn tại cho mình. Ngay cả cái gọi là âm dương cũng chỉ có ý nghĩa tương đối, vì trong dương bao giờ cũng có âm, trong âm bao giờ cũng có dương. Khi dương phát triển đến thái dương thì trong lòng nó đã xuất hiện thiếu dương rồi, khi âm phát triển đến thái âm thì trong lòng nó đã xuất hiện thiếu âm rồi. Sở dĩ gọi là âm vì trong nó phần âm lấn phần dương, sở dĩ gọi là dương vì trong nó phần dương lấn phần âm. Âm dương bao giờ cũng nương tựa vào nhau. <st2

ersonname w:st="on"><st1:givenname w:st="on">Sách</st1:givenname> <st1:middlename w:st="on">Lão</st1:middlename> <st1:sn w:st="on">Tử</st1:sn></st2

ersonname> viết: "phúc là chỗ núp của họa, họa là chỗ dựa của phúc”.
Bên cạnh quy luật âm dương đối lập, thống nhất còn có quy luật tiêu trưởng và thăng bằng của âm dương nhằm nói lên sự vận động không ngừng, sự chuyển hóa lẫn nhau giữa hai mặt âm dương để duy trì tình trạng thăng bằng tương đối của sự vật. Nếu mặt này phát triển thái quá sẽ làm cho mặt khác suy kém và ngược lại. Từ đó làm cho hai mặt âm dương của sự vật biến động không ngừng. Sự thắng phục, tiêu trưởng của âm dương <st1:givenname w:st="on">theo</st1:givenname> quy luật "vật cùng tắc biến, vật cực tắc phản". Sự vận động của hai mặt âm dương đến mức độ nào đó sẽ chuyển hóa sang nhau gọi là "dương cực sinh âm, âm cực sinh dương". Sự tác động lẫn nhau giữa âm đương luôn nảy sinh hiện tượng bên này kém, bên kia hơn, bên này tiến, bên kia lùi. Đó chính là quá trình vãn động, biến hóa và phát triển của sự vật, đồng thời cũng là quá trình đấu tranh tiêu trưởng của âm dương.
Những quy luật cơ bản của âm dương nói lên sự mâu thuẫn, thống nhất, vận động và phát triển của một dạng vật chất, âm dương tương tác với nhau gây nên mọi sự biến hóa của vũ trụ. Cốt lõi của sự tương tác đó là sự giao cảm âm dương. Điều kiện của sự giao cảm đó là sự vật phải trung và "hòa" với nhau. Âm dương giao hòa cảm ứng là vĩnh viễn, âm dương là hai mặt đối lập trong mọi sự vật, hiện tượng. Vì vậy, quy luật âm dương cũng là quy luật phổ biến của sự vận động và phát triển không ngừng của mọi sự vật khách quan.
Nếu như sự vận động không ngừng của vũ trụ đã hướng con người tới những nhận thức sơ khai trong việc cắt nghĩa quá trình phát sinh của vũ trụ và hình thành thuyết âm dương, thì ý tưởng tìm hiểu bàn thể thế giới, bản thể các hiện tượng trong vũ trụ đã giúp cho họ hình thành thuyết ngũ hành. Thuyết ngũ hành có thể hiểu đó là thuyết biểu thị quy luật vận động của thế giới của vũ trụ, nó cụ thể hóa và bổ sung cho thuyết âm dương thêm hoàn bị.
Sự đề cập đầu tiên về ngũ hành được thấy trong tác phẩm "Kinh thư" ở chương "Hồng phạm" qua lời "Cổ Tử cáo với Vua Vũ nhà Chu". <st2

ersonname w:st="on"><st1:givenname w:st="on">Trong</st1:givenname> <st1:sn w:st="on">Cửu</st1:sn></st2

ersonname> trù "Hồng Phạm" thì ngũ hành về mặt tự nhiên được hình thành bằng những tên của năm loại vật chất cụ thể (<st1:givenname w:st="on">kim</st1:givenname>, mộc, thủy, hỏa, thổ) và kèm <st1:givenname w:st="on">theo</st1:givenname> tính chất của các loại vật chất đó, năm loại vật chất này không thể thiếu được đối với đời sống con người. Đứng về mặt thiên thời, "Hồng phạm" cho rằng có cái gọi là ngữ "kỷ" (một là năm, hai là tháng, ba là ngày, bốn là các vì sao, năm là lịch số). Về hiện tượng xã hội và hiện tượng tinh thần của con người, "Hồng phạm" đề xuất "ngũ sự" và "ngũ phúc". Ngũ sự như: một là tướng mạo, hai là lời nói, ba là trông, bốn là nghe, năm là suy nghĩ. Ngũ phúc như: một là thọ, hai là phúc, ba là thông minh, bốn là hiếu đức, năm là khảo trung mệnh. Qua đó nhận thấy "Hồng phạm" dùng ngũ hành để liên hệ hiện tượng tự nhiên với hiện tượng xã hội, nhằm thuyết minh thế giới là một chỉnh thể thống nhất, có trật tự. Trong tư tưởng đó có chứa đựng nhân tố duy vật, khẳng định ngũ hành là cơ sở của thế giới, tính chất của sự vật đều thể hiện tính năng của năm loại vật chất: thủy, hỏa, <st1:givenname w:st="on">kim</st1:givenname>, mộc, thổ. "Hồng phạm" đã ảnh hưởng rất lớn đến triết học của thời đại phong bến sau này. Các nhà duy vật và duy tâm từ những lập trường và giác độ khác nhau mà rút ra từ "Hồng phạm" những tư tưởng phù hợp với mình. Chính "Hồng phạm" và "Kinh dịch" đã tạo nên cái nền của vu trụ luận.
Trong thiên "Thập nhi kỉ" sách “Lã Thị Xuân Thu" phần nói về mối quan hệ giữa ngũ hành với giới tự nhiên có rõ nét hơn. "Nguyệt lệnh" dùng thuộc tính vốn có của năm loại vật chất và tác dụng (tương sinh) lẫn nhau giữa chúng để thuyết minh cho sự biến hóa của thời tiết bốn mùa. Sự thuyết minh này tuy có tính chất khiên cưỡng nhưng là một quan điểm duy vật. Còn về mặt xã hội thì "Nguyệt lệnh" cũng giống như "Hồng phạm", ý đồ chính trị đã được nâng lên đến mức thể chế hành động của ông vua theo ngũ hành. Người ta lấy sự chặt chẽ của trật tự ngũ hành và quan hệ sinh khắc của nó để làm mực thước cai trị xã hội.
<st2